Όταν αρχίζεις να μπερδεύεσαι με τις σκέψεις, αρχίζουν και μιλάνε τα τραγούδια. Κι'όταν τα τραγούδια μιλάνε (να ξέρετε) πάντα έχουν μιαν ιστορία να διηγηθούν. Κι'αν δεν καταλαβαίνετε την ιστορία, κανένα πρόβλημα. Μπορείτε, πάνω τους, να πλάσετε μια δική σας. Και να την γεμίσετε με εικόνες, που θα χρωματίζουν τις νότες. Αφού οι νότες είναι μια σιωπή που τη ντύνουν οι εικόνες.
Το Επτά Νάνοι στο S/S Cyrenia έχει την δική του προσωπική ιστορία. Που αγγίζει όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ύπαρξης : την αγάπη, τον ξεριζωμό, την ξενιτιά, τον πόνο, τον μόχθο. Την ζωή με λίγα λόγια. Και σαν ποίημα του Νίκου Καββαδία (1910 - 1975) αλλά και σαν τραγούδι του Θάνου Μικρούτσικου (1947), πρόκειται για ένα ατόφιο κομμάτι τέχνης με πλούσια ιστορία. Σαν ποίημα δεν άγγιξε αμέσως τον "πολύ κόσμο". Τούτο έγινε μετά τη μελοποίησή του, όπως έχει συμβεί σε τόσα άλλα. Σαν τραγούδι, επίσης δεν αγαπήθηκε ιδιαίτερα στην πρώτη του εκτέλεση. Με τον καιρό όμως έφτασε να γίνει ένα από τα must, όχι μόνο του Μικρούτσικου, αλλά και του ελληνικού ποιοτικού τραγουδιού.
Το S/S Cyrenia (το S/S σημαίνει ατμόπλοιο με προπέλα, screw steamer) ήταν ένα επιβατικό πλοίο, το οποίο ναυπηγήθηκε στην Σκωτία, για λογαριασμό μιας ναυτιλιακής εταιρείας της Νέας Ζηλανδίας, και καθελκύστηκε στις 24 Αυγούστου 1911, με το όνομα TSS Maunganui. Η αρχική του αποστολή ήταν η μεταφορά του βασιλικού ταχυδρομείου, στις διαδρομές San Francisco και Sydney. Στους Α' και Β' Παγκόσμιους Πολέμους, χρησιμοποιήθηκε για την μεταφορά στρατευμάτων ενώ, στα 1948, πουλήθηκε σε μία εταιρεία ελληνικών συμφερόντων και μετονομάστηκε σε "Κυρήνεια". Στα 1949, μεταπωλήθηκε στην Hellenic Mediterranean Lines, η οποία το δρομολόγησε στη γραμμή Γένοβα-Πειραιάς-Μελβούρνη-Σίδνευ, μεταφέροντας ιταλούς και έλληνες μετανάστες στην Αυστραλία. Το πλοίο παροπλίστηκε (και διαλύθηκε) οριστικά στα 1957 στην Ιταλία.
Ο Καββαδίας ήταν για πολλά χρόνια μαρκόνης (ασυρματιστής) στο S/S Cyrenia. Κατά τη διάρκεια των πολλαπλών ταξιδιών (τα οποία διαρκούσαν περίπου 5 βδομάδες), είχε την ευκαιρία να βιώσει στο πετσί του τις ιδιομορφίες του ετερόκλητου πλήθους των υπό μετανάστευση ανθρώπων, αλλά και την συνύπαρξή τους με τα 200 μέλη του πληρώματος (βλ. "γιατί τρεκλίζουν οι διακόσιοι"). Κι'όλα αυτά ξέρασε στο χαρτί. Μέσα σε 3 μέρες, στα 1951, στο Colombo (Σρι Λάνκα).
Το γιατί του τίτλου είναι η ανεψιά του η Έλγκα. Μία από τις μεγαλύτερες στεριανές αδυναμίες του ποιητή. Η "κόρη ξανθή και γαλανή που όλο εμελέτα" και που δεν "μπορώ ποτέ να σου χαλάσω εγώ χατήρι". Και το χατήρι της Έλγκας ήταν ένα ποίημα γι'αυτήν από τον θείο της. Κι'αυτός, κατόρθωσε να μπλέξει την στεριά και την θάλασσα, επιβιβάζοντας στο πλοίο τους επτά νάνους του παραμυθιού, εικόνα των οποίων είχε η μικρή στο δωμάτιό της.
Όσα ονόματα υπάρχουν στο ποίημα αναφέρονται σε απολύτως υπαρκτά πρόσωπα. Κάτι, άλλωστε, που χαρακτηρίζει την ποίηση του Καββαδία.
Παρότι γραμμένο στα 1951, το ποίημα συμπεριλήφθηκε στην τελευταία ποιητική συλλογή του ποιητή, στο "Τραβέρσο", το οποίο κυκλοφόρησε δύο μήνες μετά τον θάνατό του, τον Απρίλη του 1975.
Ο Μικρούτσικος πρωτασχολήθηκε με το έργο του Καββαδία σχεδόν αμέσως μετά τον θάνατό του και, συγκεκριμένα, από τα 1976. Το πρώτο προϊόν αυτής της μαγικής ενασχόλησης ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ελληνικούς δίσκους όλων των εποχών, "Ο Σταυρός Του Νότου", ο οποίος κυκλοφόρησε στα 1979. Δεν σταμάτησε όμως εκεί. Ανάμεσα στις αναρίθμητες δουλειές του, πάντα, στην άκρη του μυαλού του είχε τον ποιητή και πάντα συνέχιζε να κατεβάζει ιδέες για μελοποίηση κι'άλλων ποιημάτων του.
Πολλοί ίσως δεν γνωρίζουν, ότι η αυθεντική εκτέλεση του τραγουδιού μας δεν ανήκει στον συνθέτη. Πράγματι, μπορεί το τραγούδι να εκτοξεύτηκε πραγματικά, όταν το ερμήνευσε ο ίδιος, στην δεύτερη υπέροχη δουλειά του πάνω στον Καββαδία, με τις "Γραμμές Των Οριζόντων" (1991), αλλά η πρώτη εκτέλεση ανήκει στην Χάρις Αλεξίου (1950).
Στα 1985, η Αλεξίου, στην προσπάθειά της ν'αποτινάξει από πάνω της την ετικέτα "λαϊκά και τσιφτετέλια", στρέφεται προς τον Μικρούτσικο και του ζητά να γράψει γι'αυτήν. Ο καρπός της συνεργασίας τους είναι ένας πολύ μεγάλος δίσκος, "Η Αγάπη Είναι Ζάλη" (1986), ο οποίος, εκτός από τα πάνω από 100.000 αντίτυπα, έβγαλε και πολύ μεγάλα τραγούδια. Ανάμεσα σ'αυτά, ο Μικρούτσικος μπόρεσε και στρίμωξε και το δικό μας. Μόνο που ατύχησε να μείνει στην σκιά των άλλων και να παραμείνει "άγνωστο", μέχρι τα 1991 (το 'παμε), όπου και είχαμε την μεγάλη έκρηξη.
Πολλά άλλα δεν έχω να σας πω. Υπάρχουν κάποιες (ελάχιστες) διασκευές του διαμαντιού, αλλά δεν πλησιάζουν ούτε στο ελάχιστο στα original. Γι'αυτό, το καλύτερο που μπορώ να κάνω είναι να σας αφήσω ν'απολαύσετε τον συνθέτη σε δύο διαφορετικές ερμηνείες. Η πρώτη είναι η studio version, όπως αυτή συμπεριλήφθηκε στον καταπληκτικό "Γραμμές Των Οριζόντων" (1991)
....και η δεύτερη, που για μένα είναι μακράν η καλύτερη όλων όσες έχω ακούσει, είναι από τη ζωντανή ηχογράφηση της παράστασης "Ο Σταυρός Του Νότου", στην Αίθουσα "Αλεξάνδρα Τριάντη" του Μεγάρου Μουσικής, στις 20 Μάρτη του 2005. Ακόμα θυμάμαι την ανατριχίλα, από την πρώτη ξερή νότα στο πιάνο.
Καλό σας Σ/Κ και όλα να πάνε καλά.
Καλό σας Σ/Κ και όλα να πάνε καλά.
.jpg)
