ΤΟ ΚΑΣΕΤΟΦΩΝΟ ΤΗΣ ΝΤΑΛΙΚΑΣ: Στο σταυροδρόμι

Τετάρτη 15 Απριλίου 2015

Στο σταυροδρόμι

Παρότι τα ελληνικά η νταλίκα τα παίζει συνήθως το σουκού, σήμερις είπα να κάμω μιαν εξαίρεση, γιατί ήθελα να σας μιλήσω για έναν από τους μεγαλύτερους λαϊκούς ερμηνευτές μας.

Αφορμή πήρα από το πασχαλινό τραπέζι στης μαμάς, όπου υπήρχε μια αντιδικία σχετικά μ'ένα τραγούδι. Δικό του τραγούδι. Κι'επειδής τόσο καιρό δεν αξιώθηκα ν'ασχοληθώ μαζί του, το κάνω σήμερις, ξέροντας πως πολλοί από σας αγαπάτε. Όπως κι'εγώ.

Ο Πάνος Γαβαλάς γεννήθηκε στα 1926 στην Γούβα, στο Παγκράτι. Ο πατέρας του (από την Φολέγανδρο) είχε ένα ταβερνάκι στην περιοχή και η μάνα του (Ικαριώτισσα) φρόντιζα τα του σπιτιού. Η πρώτη του επαφή με τη μουσική ήταν στους πρόσκοπους, όπου έπαιζε φυσαρμόνικα. Αργότερα, συνήθιζε να κάνει καντάδες (προπολεμικά) με χαβάγιες.

Από βαθιά αριστερή οικογένεια, στην Κατοχή, εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ, όπου βρέθηκε στο τμήμα διασκέδασης των ανταρτών. Μετά τον πόλεμο, άνοιξε ένα τσαγκαράδικο στην Καισαριανή, ενώ παράλληλα τραγουδούσε και στην ταβέρνα που παλιά είχε ο πατέρας του. Γρήγορα όμως την έκλεισαν, επειδή εκεί μαζεύονταν οι αριστεροί και θεωρήθηκε κέντρο συνωμοσίας.

Ο Εμφύλιος τον βρήκε να κάνει όποια δουλειά μπορεί να φανταστεί κανείς για να επιβιώσει, αφού στο μεταξύ είχε παντρευτεί μικρός. Από ψαράς και τσαγκάρης, μέχρι κουρέας και ηλεκτροσυγκολλητής. Παράλληλα, είχε ξεκινήσει ν'αγαπά την κιθάρα και, τα βράδυα, έπαιζε σε ταβερνάκια.

Στα 1950, έπαιζε μπουζούκι στο θρυλικό Φαληρικόν, το οποίο και προμήθευε και με ψάρια. Εκεί συνάντησε τον Βασίλη Τσιτσάνη, ο οποίος ενθουσιάστηκε με τη φωνή του και τον πήγε στην Columbia, όπου και συμμετείχε σε κάποιες φωνογραφήσεις μαζί του.

Το ξεκίνημά του στην δικογραφία έγινε στα 1954 και ήταν απογοητευτικό, αφού τα 7 τραγούδια που ηχογράφησε (του Κώστα Καπλάνη) πάτωσαν, με συνέπεια η δισκογραφική να τον αφήσει στην απόξω για ενάμισι χρόνο. Στα 1955 όμως ήρθε η καταξίωση, όταν ηχογράφησε τα τραγούδια του Απόστολου Καλδάρα. Με τον Καλδάρα συνεργάστηκαν και στο πάλκο, την ίδια χρονιά, και συγκεκριμένα στον ξακουστό "Θείο", στα σύνορα Ν. Φιλαδέλφειας και Μεταμόρφωσης. Η συνεργασίας τους όμως δεν περιορίστηκε εκεί, αφού κράτησε πολλά χρόνια και πολλά τραγούδια.

Η άνοδός του υπήρξε ραγδαία και μάλιστα σε μια εποχή, όπου είχε ν'αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό των μεγάλων του βαρέως λαϊκού τραγουδιού, όπως τους Καζαντζίδη, Τσαουσάκη και τόσους άλλους.

Συμμετείχε σε άπειρα μουσικά σχήματα, ενώ η φωνή του (σε συνδυασμό με την γοητεία του) του 'δωσε και πολλές συμμετοχές στις κινηματογραφικές ταινίες της εποχής.

Στα 1964 ψηφίστηκε σαν ο σπουδαιότερος λαϊκός τραγουδιστής από τους αναγνώστες του περιοδικού ΝΤΟΜΙΝΟ, το οποίο τότε μεσουρανούσε.

Στα 1965, έλυσε την συνεργασία του με την δισκογραφική εταιρεία του (Columbia) και ίδρυσε την δική του, την ΒΕΝΤΕΤΑ, μαζί με την Πόλυ Πάνου, σαν αντίδραση στην εκμετάλλευση από τις δισκογραφικές. Έπειτα όμως από σκληρό πόλεμο και σαμποτάζ, η ΒΕΝΤΕΤΑ "έγραψε" 20 τραγούδια του και στη συνέχεια αποχώρησε. Ανάλογο είχαν κάνει και οι Μπιθικώτσης και Καζαντζίδης, με τα ίδια αποτελέσματα. Ο Γαβαλάς (όπως και λίγοι άλλοι) έμειναν στην ιστορία και για τις κόντρες τους με το δισκογραφικό κατεστημένο, τους "εγγλέζους" όπως τους αποκαλούσαν απαξιωτικά. Έτσι, μαζί με τον αδελφό του Γιάννη, στα 1967 ανοίγουν νέα δισκογραφική, την Sonata, με την οποία θα γνωρίσει νέες, ακόμα μεγαλύτερες επιτυχίες. Κι'αυτή όμως δεν άντεξε τον ανταγωνισμό με τα μεγαθήρια και έκλεισε στα 1972.

Στα 1986, μετά από σχεδόν 40 χρόνια στο τραγούδι, αποχώρησε, αφού πρώτα ηχογράφησε τον τελευταίο του δίσκο (Μια Ανάσα) και εμφανίστηκε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, στα πλαίσια των εκδηλώσεων του 12ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗΣ.

Στα 40 αυτά χρόνια συνεργάστηκε με όλους τους μεγάλους του λαϊκού τραγουδιού, είτε δισκογραφικά, είτε στο πάλκο, είτε και στα δυο.Για ένα πολύ μεγάλο διάστημα, του έκαναν σεκόντο δύο πιστές συνεργάτιδές του, η Ρία Κούρτη και η Βούλα Γκίκα.

Συνολικά ηχογράφησε 17 προσωπικούς δίσκους, ενώ αναρίθμητες (στην κυριολεξία) είναι οι συλλογές των τραγουδιών του.

Πέθανε μικρός, σε ηλικία 62 χρονών, στις 3 Δεκέμβρη του 1988.

Η επιλογή των τραγουδιών του αφιερώματος ήταν εξαιρετικά δύσκολη, αφού δεν ήξερα ποιό να πρωτοβάλω και ποιο ν'αφήσω απ'όξω. Σίγουρα θα υπάρχουν τραγουδάρες που παράλειψα, αλλά προσπαθώ να περιοριστώ χρονικά στη μία ώρα. Οπότε; Οπότε πάμε ν'ακούσουμε και να θυμηθούμε.

Τα Χρόνια Δεν Έχουν Καμιά Σημασία

Δεν Με Πονάς, Δεν Μ'Αγαπάς

Εγώ Είμαι Ένα Παλιόπαιδο

Δεν Ξέρεις Την Καρδιά Μου

Ζηλεύω

Θα Βρω Μουρμούρη Μπαγλαμά

Δεν Με Κατάλαβε Κανείς

Θα Φύγω Και Θα Με Ζητάς

Εβίβα Ρεμπέτες

Φεύγω Γεια Σου Γεια Σου

Σήμερα Σ' Έχω Αγκαλιά

Κάθε Λιμάνι Και Καημός