Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2015

балала́йка

Καλημέρα αγαπημένα μου...

Μέσα στο επαναστατικό κλίμα της εποχής, το νταλικόφωνο σήμερις αποφάσισε μιαν ανάρτηση που από καιρό είχε στα σκαριά, περίμενε όμως την κατάλληλη στιγμή.
Και μιας και ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, θα σας μιλήσω για ένα από τα πιο αγαπημένα μου όργανα, τόσο λόγω σχήματος όσο και, κυρίως, λόγω αυτού του μαγικού ήχου που βγάζει.

Η μπαλαλάικα (ή балала́йка απί του ρωσικότερου) είναι το σήμα κατατεθέν την παραδοσιακής ρουσικής μουσικής. Πρόκειται, στην ουσία, για μια ολόκληρη οικογένεια οργάνων, αφού υπάρχει από το "υψηλότερο" (piccolo) μέχρι το "χαμηλότερο" (contrabass), περνώντας από όλες τις ενδιάμεσες βαθμίδες. Η δημοφιλέστερη, βέβαια, είναι η prima, αυτό το χαρακτηριστικό τρίχορδο τριγωνικό ξύλινο πράγμα.
Για την κατασκευή των τριών μερών της χρησιμοποιούνται 9 διαφορετικά είδη ξύλου, με πιο διαδεδομένο το σφεντάμι.
Δεν υπάρχει πουθενά ερμηνεία του όρου балала́йка. Τον όρο τον πρωτοσυναντάμε σ'ένα ρώσικο κείμενο του 1688 και, για την ακρίβεια, μία αναφορά της τσαρικής αστυνομίας, στην οποίαν αναφέρεται η σύλληψη δύο χωρικών, επειδής έπαιζαν μπαλαλάικα μεθυσμένοι.
Το ίδιο ισχύει και για την προέλευσή της. Το πιθανότερο είναι, πως προήλθε από την domra ( домра), ένα περίργο τρίχορδο όργανο με στρογγυλό σκάφος, που χρησιμοποιούσαν στον Καύκασο. Ομοιότητες υπάρχουν και με άλλα δύο παραδοσιακά όργανα, την dombra του Καζακστάν και το topshur της Μογγολίας.

Η μπαλαλάικα πέρασε στην παραδοσιακή ρωσική μουσική χάρη σ'έναν δάσκαλο βιολιού, τον Vasily Andreyev, ο οποίος θεωρείται ο βασικός υπεύθυνος για την μοντέρνα εξέλιξη του οργάνου. Πράγματι, αυτός, με τη βοήθεια ενός κατασκευαστή βιολιών (V. Ivanov), όχι μόνο κατασκεύασε την πρώτη μοντέρνα μπαλαλάικα (1882), αλλά την εισήγαγε και στα κονσέρτα του. Επίσης, αυτός είναι που την πατεντάρισε, ενώ έγραψε και ολόκληρα έργα για μπαλαλάικα.
Πέρα, φυσικά, από τα κλασσικά, η μπαλαλάικα είναι και το κατ'εξοχήν "λαϊκό" μουσικό όργανο της ρωσικής παραδοσιακής μουσικής. Ρώσικη ορχήστρα χωρίς μπαλαλάικα απλά δε νοείται. 

Το σημερινό αφιερωματάκι μας έχει λίγο απ'όλα. Έτσι για να κυκλώσουμε τη γκάμα. Μάλλον θα χρειαστεί κι'άλλο, αλλά οψόμεθα.

Karobushka
Kalinka
Manchurian Waltz
 Uri Balki
Otschi Tschornyije
 Krassnyi Sarafan
Kalakoltschik
Bandura
Frol Skobejev
Prysalitsa
Prerie all Round
Midnight In Moscow