Δεύτερο μέρος του αφιερώματος στους πρωτομάστορες της κρητικής μουσικής σήμερα σύντεκνοι.
Με δύο ακόμα πολύ μεγάλους.
Αριστερά στην φωτογραφία, ένας από τους μεγαλύτερους δάσκαλους-λυράρηδες, ο αδικοχαμένος Ανδρέας Ροδινός, το μεγαλύτερο ίσως ταλέντο στη λύρα που γέννησε το νησί. Ένα ταλέντο που δεν πρόλαβε ν'ανθίσει, αλλά που, όσοι είχαν την τύχη να δουν και ν'ακούσουν, συμφωνούν.
Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο στα 1912 και, στα 18 του, ήταν ήδη ξακουστός και περιζήτητος σ'όλη την Κρήτη. Δεν έγραψε ποτέ κάτι δικό του (μάλλον γιατί δεν πρόλαβε), αλλά διασκεύασε με τρόπο μοναδικό πολλές μελωδίες, ώστε σήμερα μιλάμε για τα "συρτά Ροδινού" σαν σχολή για τους λυράρηδες.
Πέθανε στα 1934, σε ηλικία 22 χρονώ, νικημένος από την φυματίωση.
Οι σπάνιες ηχογραφήσεις που θ'ακούσουμε σήμερις έγιναν με τον Ροδινό ήδη βαρειά άρρωστο και τις χρωστάμε στον "αδελφό" του, που βλέπουμε δεξιά στην φωτογραφία, και που δεν είναι άλλος από τον Γιάννη τον Μπερνιδάκη ή Μπαξεβάνη (ή Μπαξές), τον καλύτερο ίσως λαουτιέρη που έβγαλε η Κρήτη.
Γεννήθηκε κι'αυτός στο Ρέθυμνο, στα 1910 και η μάνα του ήταν συγγενής μ'αυτήν του Ροδινού (με καταγωγή από τα Φρατζεσκιανά Μετόχια. Το παρατσούκλι του λέγεται πως το πήρε επειδή ο πατέρας του ήταν κηπουρός σε τούρκο τσιφλικά (μπαξές = κήπος). Ξεκίνησε από μικρός να παίζει μαντολίνο και μπουλγαρί, αλλά γρήγορα τον κέρδισε το λαούτο. Πέραν όμως της ασύγκριτης δεξιοτεχνίας του στο λαούτο, ο Μπαξεβάνης έγινε περίφημος για την υπέροχη φωνή του.
Στα 1947, κι'ενώ είχε ήδη πίσω του σπουδαία καριέρα αλλά και δισκογραφία, παντρεύτηκε και αποφάσισε να εγκαταλείψει τη μουσική, ανοίγοντας φαρμακείο. Προς τεράστια απογοήτευση όλων. Η απόφασή του όμως ήταν αμετάκλητη.
Πέθανε στα 1972.
Ο Μπαξεβάνης παρακαλούσε καιρό τον Ροδινό να ηχογραφήσουν, επειδής αναγνώριζε και σεβόταν το τεράστιο ταλέντο του φίλου του. Άλλωστε, τον καιρό που όλοι οι λυράρηδες παρακαλούσαν τον Μπαξεβάνη να παίξει μαζί τους, αυτός ακολουθούσε παντού τον Ροδινό.
Και στο τέλος τον έπεισε. Στα 1933 κι'ενώ, όπως είπαμε, ήταν ήδη βαρειά άρρωστος. Οι ηχογραφήσεις εκείνο τον καιρό ήταν εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή διαδικασία, μιας και οι δίσκοι γράφονταν πάνω σε πανάκριβο κερί και η διαδικασία έπρεπε να περατωθεί σε πολύ συγκεκριμένο χρόνο. Ο Μπαξεβάνης, παρότι θα 'πρεπε, αποφάσισε να μην τραγουδήσει σχεδόν καθόλου, για ν'αφήσει τους ήχους της λύρας του αδελφού του να κυριαρχήσουν.
Οι σπανιότατες κόπιες, σώθηκαν πάλι χάρη στον Μπαξεβάνη και είναι οι μοναδικές ηχογραφήσεις που έμειναν από τον μεγάλο Ροδινό.
Αυτά και καλημέρα μας.
Συρτός Αποκορονιώτικος
Χανιώτικος Σταφιδιανός
Μαράθηκα Πουλάκι Μου
Άϊντε Ματζουράνα Μου
Βαρύς Πισκοπιανός
Αμάν Μαριώ
Συρτός Κισσαμιώτικος
Ρεθυμνιώτικο Συρτό
Θε Να Σε Κάνω Μενεξέ
Έλα Σαν Έχεις Όρεξη
Άσπρο Μου Περιστέρι
Ω Μικρό Μελαχροινό
.jpg)
