Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 2013

Όλοι Μου Λένε Γιάντα Κλαις (1)


Καλημέρα σύντεκνοι και καλή βδομάδα.
Αρχίζει σήμερις κρητική εβδομάς στο νταλικόφωνο.
Γιατί; Γιατί έτσι.

Κάποτε θα το έκανα κι'αυτό, και η στιγμή μου φάνηκε ταμάμ.
Κι'όταν λέμε κρητική εβδομάδα, δεν εννοούμε Ξυλούρη, Χαρούλη και Μουντάκη. Ούτε Χαϊ(βά)νηδες, Μπικάκηδες και τέτοια σαχλά. Ούτε καν Ψαραντώνη και Λουδοβίκους.
Εννοούμε τους μεγάλους δάσκαλους της κρητικής μουσικής.
Τους Πρωτομάστορες. Τους πρόγονους.
Το ανφάν γκατέ της κρητικής μουσικής παράδοσης.

Οι αναρτήσεις που θ'ακολουθήσουν είναι ιστορικά πολύτιμες. Λόγω των ηχογραφήσεών τους. Πολλές απ'τις οποίες μπορεί να είναι μέτριας πχιότητας, είναι όμως σούπερ σπάνιες. Για τους λέτρεις του είδους λέμε.

Αρχίζω μ'έναν από τους δύο μεγαλύτερους κρητικούς δάσκαλους. Δάσκαλους λύρας και λεβεντιάς.
Τον Θανάση Σκορδαλό. Το όνομα θρύλο στη λύρα.
Γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του 1920 στο Σπήλι του Αγ. Βασιλείου στο Ρέθυμνο. Την πρώτη του λύρα την έπιασε στα χέρια στα 9 και, στα 12 έπαιξε για πρώτη φορά σε πανηγύρι στο Χαμαλεύρι του Ρεθύμνου. Τότε ήταν που, μπροστά σε τόσο κόσμο, ο άλλος τεράστιος δάσκαλος, ο Αντρέας Ροδινός, τον χαρακτήρισε διάδοχό του. Ποιόν; Αυτόν τον πιτσιρικά που έλεγε "μακάρι να φτάσω να παίζω το λυράκι στο μισό απ'ότι ο Ροδινός".
Συνεργάστηκε με τους καλύτερους λαουτιέρηδες της εποχής, όπως ο Μαρκογιάννης (Γιάννης Μαρκογιαννάκης) και ο θρυλικός Μπαξεβάνης.
Στην δισκογραφία πρωτοεμφανίζεται στα 1946 με το ιστορικό "Σπηλιανό συρτό" και, για 60 ολόκληρα χρόνια, μας χάρισε εκατοντάδες ηχογραφήσεις.
Στα 27 του τον άκουσε για πρώτη φορά ο Σοφοκλής Βενιζέλος και, για να του εξασφαλίσει μια σχετικά άνετη ζωή (έτσι ώστε ν'αφοσιωθεί στη μουσική) τον διόρισε στην Τράπεζα της Ελλάδας.
Για πολλά χρόνια περιόδευσε σ'όλον τον κόσμο μαγεύοντας τους ομογενείς (και όχι μόνο) με το ανεπανάληπτο παίξιμό του.
Πέθανε τον απρίλη του 1998, σε ηλικία 78 χρονών.

Όπως σας είπα παραπάνω, αυτό το αφιέρωμα γίνεται για ν'ανακαλύψουμε την κρητική μουσική. Όχι για να αναμασήσουμε γνωστά τραγούδια. Γι'αυτό και διάλεξα σπανιότατες (κυρίως άγνωστες) ηχογραφήσεις, μερικές από τις οποίες οι περισσότεροι δεν τις έχουν ξανακούσει.
Ξα μας και εις αύριον τα άλλα.


Το Ξεροστεριανό Νερό (συρτός ξεροστεριανός)
Στων Αμαθιώ Σου Τη Φωτιά (συρτός αμαριώτικος)
Όλοι Μου Λένε Γιάντα Κλαις
Δυο Περιστέρια Παίζουνε (κοντυλιές πεντοζάλια)
Μοιάζουν πολύ Τση Θάλασσας (συρτός ρεθεμνιώτικος)
Κόσμο Που Θέλουν Να Θωρούν (συρτός χανιώτικος)
Τρέχουν Τα Νερά (ριζίτικο)
Ποιός Ουρανός Ποιά Θάλασσα (συρτός ηρακλειώτικος)
Μου 'Χεις Ανοίξει Μια Πληγή (στειακές κοντυλιές)
Έχω Ένα Πόνο Στην Καρδιά (συρτός)
Να 'Χα Τη Χάρη Των Πουλιώ (συρτός ρεθεμνιώτικος)
Ήρθε Καιρός Να Σου Το Πω (αμαριώτικα πεντοζάλια)
Όνειρα Πλέκω Μυστικά (συρτός τση νύχτας)
Συρτός Ρεθεμνιώτικος (οργανικό)