Καλημέρα αδελφάκια, συντροφάκια και λοιπά παιδάκια.
Σήμερα η ανάρτηση θα είναι ιστορικο-ανθρωπο-γεωγραφικο-μουσική και, ως εκ τούτου, λίγο μεγάλη. Δια τον λόγον τουτονί, όποιος βαριέται ας πάει κατ'ευθείαν στη μουζίκ ή ας ανοίξει MEGA ν'ακούσει για τις εφτά πληγές του Φαραώ, που θα πέσουν στις καρκάλες μας αν μας κατσικωθεί αριστερή κυβέρνηση.
Για τους υποδέλοιποι, σήμερα θα μιλήσουμε για blues. Και πιο συγκεκριμένα για τα blues της ερήμου, τα blues της Sahara. Διευκρίνιση : μιας και σήμερα θα χρησιμοποιήσουμε μπόλικους αραβικούς-αφρικάνικους όρους, ας ξεκινήσουμε με το ότι δεν λέμε ποτέ "η έρημος Σαχάρα" αλλά απλά Σαχάρα, αφού Σαχάρα σημαίνει "η μεγάλη έρημος". Και σε ποιά διάλεκτο παρακαλώ;
Στα Tamashek λατρείες μου.
Όπου tamashek βλέπε την πιο ομιλούμενη διάλεκτο των Tuareg.
Και ποιοί είναι οι Tuareg;
Είναι μια υποεθνότητα των Βερβέρων, μιας περήφανης αφρικανικής φυλής που εκτείνεται από τις βόρειες αφρικανικές ακτές του ατλαντικού ως την όαση Siwa της Αιγύπτου και από τη Μεσόγειο ως τον ποταμό Νίγηρα.
Οι Tuareg, με άλλα λόγια, είναι οι Βερβέροι της ερήμου, οι αδιαμφισβήτητοι αυτοκράτορες νομάδες της άμμου. Τους συναντάμε όπου συναντάμε και την Σαχάρα, με μεγαλύτερη όμως πυκνότητα στη Νότια Αλγερία, στο Τσαντ, το Μαρόκο, τη Λιβύη και το Μάλι.
Είπα Μάλι; Ωραία. Γιατί από κει αρχίζει η ιστορία μας.
Στα 1963, που λέτε, ο τετράχρονος tuareg Ibrahim Ag Alhabib γίνεται μάρτυρας της εκτέλεσης του πατέρα του, αντάρτη που πήρε μέρος στην Πρώτη Εξέγερση των Tuareg του Aflellaga στο Μάλι (1962-1964).
Στα 7 του χρόνια, ένας θείος του τον πήγε στο σινεμά, όπου ο πιτσιρικάς είδε (σ'ένα γουέστερν) έναν καουμπόϋ να παίζει κιθάρα καβάλα στ'άλογό του. Δεν ήθελε και πολύ να ξυπνήσουν μέσα του οι παράλληλοι δρόμοι των νομάδων του Far West και της Σαχάρας.
Έφκιασε λοιπόν μια αυτοσχέδια κιθάρα (από κονσέρβες, ένα ξύλινο ραβδί και σύρματα από φρένα ποδηλάτου) και ξεκίνησε να πειραματίζεται, τόσο πάνω στην παλιά tuareg μουσική, όσο και στη σύγχρονη αραβική. Κι'αυτά, ζώντας σε καταυλισμούς προσφύγων στο Μάλι και, αργότερα, εξόριστος στην Αλγερία και τη Λιβύη.
Στα 1975, στα 16 του, είναι εξόριστος μαζί με άλλους Tuareg αντάρτες στην πόλη Tamanrasset της Αλγερίας. Εκεί γνωρίζεται με την chaabi, την υπέροχη μαροκινή μουσική πολιτικής διαμαρτυρίας, αλλά και με την μοντέρνα αλγερινή rai, παράλληλα με τα δυτικόφερτη rock'n'roll του Presley, την heavy rock των Led Zeppelin και τις μαγικές κιθάρες των Hendrix και Mark Knopfler.
Και σχηματίζει την πρώτη του μπάντα, στα 1979, μόλις δηλαδή πιάνει για πρώτη φορά στα χέρια του αληθινή κιθάρα. Η μπάντα δεν είχε όνομα, γιατί τα ίδια τα μέλη της δεν ήθελαν. Και το βάφτισμα το ανέλαβαν οι θαυμαστές. Και το όνομα αυτής Kel Tinariwen, που στην διάλεκτο tamashek σημαίνει "Τα παιδιά της ερήμου".
Δεύτερη διευκρίνιση : Με δεδομένο πως Tinariwen είναι ο πληθυντικός του Tenere που σημαίνει έρημος, εύλογα κάποιος θ'αναρωτηθεί πως είναι δυνατόν Sahara να σημαίνει (κι'αυτό) έρημος. Και όμως σημαίνει, γιατί ο όρος Tenere προσδιορίζει την έρημο εποικιστικά, με βάση δηλαδή το ποιά τμήματά της κατοικούνται. Στον αντίποδα, Sahara είναι ο γενικός μεγαλοπρεπής όρος (As-Sahra Al-Kubra), "η Μεγάλη Έρημος".
Στα 1980, ο σχωρεμένος Muammar al-Gaddafi, με διάταγμά του, καλούσε όλους τους νέους Tuareg που ζούσαν παράνομα στη Λιβύη να προσέλθουν σε στρατόπεδα, να λάβουν στρατιωτική εκπαίδευση και, έτσι, να νομιμοποιηθούν. Έτσι πίστευε (τρομάρα του) πως θα συγκροτήσει ένα ειδικό επίλεκτο σώμα Tuareg πολεμιστών που θα του χρησίμευε για τις επεκτατικές του βλέψεις σε Τσαντ και Νίγηρα. Μεταξύ μας (και για την ιστορία) πήρε τα τρία του ναύτη.
Ο Ag Alhabib όμως και η υπόλοιπη μπάντα κατατάχτηκαν και εκπαιδεύτηκαν (για 9 μήνες), έχοντας στο μυαλό τους μελλοντικές εξεγέρσεις. Κι'ενώ τελείωσαν από κει, λιποτάχτησαν στη ζούλα και, στα 1985, μπήκαν σε κρυφό στρατόπεδο των επαναστατών Tuareg (πάλι στη Λιβύη) και συνέχισαν την στρατιωτική εκπαίδευση.
Εκεί όμως γνωρίστηκαν και μ'άλλους μουσικούς, έφκιασαν ένα αυτοσχέδιο studio και ξεκίνησαν να ηχογραφούν ερασιτεχνικά. Για τον λόγο αυτό, το 1985 θεωρείται σαν η χρονιά που γεννήθηκαν οι Tinariwen, η σημαντικότερη μουσική κολλεκτίβα της Αφρικής, οι αδιαμφισβήτητοι bluesmen της Σαχάρας.
Κολλεκτίβα που, ενώ απέκτησε γρήγορα τεράστια φήμη στο γεωγραφικό τόξο της Σαχάρας και σε αρκετά άλλα μέρη της Αφρικής, παρέμεινε άγνωστη για πολλά χρόνια στον υπόλοιπο κόσμο.
Αυτό θα πραγματοποιηθεί από τα 1998 (κι ενώ η κολλεκτίβα έχει επιστρέψει στη γενέτειρά της, στο Μάλι), όταν έτυχε να τους ακούσει ένα μέλος της σπουδαίας γαλλικής world music μπάντας Lo'Jo, σ'ένα μουσικό φεστιβάλ στην πρωτεύουσα του Μάλι, Bamako.
Την επόμενη χρονιά, αρκετά μέλη της κολλεκτίβας ταξίδεψαν στη Γαλλία και έπαιξαν σε συναυλίες μαζί με τους Lo'Jo. Κι'αυτό ήταν. Η Ευρώπη έμαθε τους Tinariwen. Ακολούθησε ο κόσμος ολάκερος.
Μέχρι τα 2001 δίνουν πάνω από 700 συναυλίες σε Ευρώπη, Αμερική, Ιαπωνία και Αυστραλία, μπροστά σε εκατομμύρια κοινού.
Τότε είναι (2001) που ηχογραφούν και το πρώτο studio album τους εκτός Αφρικής (The Radio Tisdas Sessions) το οποίο γίνεται πολυ-πλατινένιο πριν καν κυκλοφορήσει (6 Αυγούστου 2001).
Από τότε, έχουν κυκλοφορήσει άλλους 4 δίσκους γεμάτους από τα blues της ερήμου και την ουράνια assouf μουσική, όπου assouf = μοναξιά, νοσταλγία = blues. Παρμένη από έναν τίτλο τραγουδιού τους, η λέξη έφκιασε μουσική σχολή (θα σας τα πω εν καιρώ).
Σας κούρασα; Θα σας αποζημιώσω.
Σήμερα σας χαρίζω μία προσωπική μου επιλογή από τους 4 πρώτους δίσκους τους. Γιατί αυτό;
Γιατί απλά, ο τελευταίος τους δίσκος (Tassili - 2011) είναι τόσο μαγικός, τόσο μεγάλος, τόσο "δεν υπάρχει", που θα σας τον χαρίσω ξεχωριστά με αρκετά tips.
Αυτά τα λίγα.
Amassakoul 'n' Tenere
Dualahila ar Tesninam
Arawan
Tenere Dafed Nikchan
Cler Achel
Matadjem Yinmixan
Toumast
Ikyadar Dim
Assouf
Tenhert
Imazaghen 'n' Adagh
Kel Tamashek
Chabiba
Tahult In
.jpg)
