Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2008

Το περί "ανωνυμίας" ευαγγέλιον

Ξεφυλλίζοντας το blog της Στέλλας
η περιήγηση με έφερε σ'ενα πολύ ενδιαφέρον blog. Του toVenIto (αν το προφέρω σωστά).
Το μάτι μου έπεσε σε μία μακροσκελή αλλά πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτησή του, από 9 Νοέμβρη 2008, όπου, αναφερόμενος στην "ανωνυμία" διαφόρων σχολιαστών, επιχειρηματολογεί.
Θα ήμουν έτοιμος να συμφωνήσω σε όλα όσα αναφέρει. Μόνο που για μένα τα πράγματα είναι λίγο πιο απλά.

Ξεκινώντας ν'αναλύσουμε (όποιος δηλαδή έχει όρεξη) μία συμπεριφορά μέσα σ'ένα συγκεκριμένο και προκαθορισμένο χώρο (λέγε με μπλογκόσφαιρα), η πρώτη μας κίνηση (θα έπρεπε να) είναι ο ορισμός του χώρου. Εξηγούμαι : είναι κοινά αποδεκτό (και παραδεκτό) πως ο χώρος προτρέπει αλλά και προκαθορίζει τις συμπεριφορές. Η θεωρία του χώρου αναγνωρίζει και "υπο-χώρους". Έτσι, ο χώρος προδιαθέτει συμπεριφορές ανάλογες του είδους του. Για παράδειγμα, μέσα στην κερκίδα των hooligans, κάποιος "φυσιολογικός" φίλαθλος στιγματίζεται και περιθωριοποιείται. Συμβαίνει όμως το αντίθετο; Μάλλον όχι. Πράγματι, η "αντιφιλαθλική" συμπεριφορά ενός hooligan μέσα στην κερκίδα των "καθώς πρέπει" θα τύχει σαφώς μεγαλύτερης κατανόησης από πολλούς. Η εξήγηση είναι απλή : ο χώρος των ¨καθώς πρέπει" είναι εξαιρετικά πιο αόριστος, πιο vague, πιο υποκριτικός από τον απλό και συγκεκριμένο (μέσα στην βλακεία του) χώρο των hooligans.


Η μπλογκόσφαιρα, στο μεγαλύτερό της κομματι. το έχω ξαναπεί (κι έφαγα κράξιμο), είναι ένας κατά το μάλλον ή ήττον "αρρωστημένος" χώρος. Είναι ένα υπο-προιόν της λανθασμένης αντίληψης περί επικοινωνίας. Κατάντησε μία λανθάνουσα μορφή ανταλλαγής ατακών, ένα πεδίο ανταγωνισμού εντυπώσεων, ένα νυφοπάζαρο, ένας χώρος όπου ο κάθε πικραμένος φτύνει γνώσεις που, τις περισσότερες φορές, δεν κατέχει. Ένα νέο είδος διαδικτυακού "κουτσομπολιού", όπου οι κανόνες προκαθορίζονται και οριοθετούνται από τις "κλίκες" (που κάποιοι δεν διστάζουν να τις διαφημίζουν κι όλας) και επιβάλλονται ανάλογα με τον αριθμό των σχολίων που μαζεύει ο κάθε blogger. Έτσι, κατά τα ειωθότα, οι bloggers διαχωρίζονται σε κακούς και καλούς, σε συμπαθείς και αντιπαθητικούς, σε όμορφους κι άσχημους, σε μορφωμένους και αμόρφωτους, σε γνώστες και αδαείς, σε τολμηρούς και χέστες. Ποιος κάνει όμως αυτούς τους διαχωρισμούς; Πολλοί θα πουν πως τους κάνουν οι χρήστες, οι αναγνώστες. Δεχόμενοι αυτή την άποψη όμως, έχουμε κυκλώσει το θέμα; Μάλλον όχι. Μην ξεχνάτε την θυμόσοφη ρήση "κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει", την οποία αν την συνδυάσουμε με την (αναπόφευκτη;) ύπαρξη "κλικών", μας παρουσιάζει ένα τοπίο σίγουρα πλησιέστερο στην αλήθεια.

Η μπλογκόσφαιρα άρα, κατά τη ταπεινή μου γνώμη, δεν είναι μία "εκλεπτυσμένη μορφή επικοινωνίας" και η (ποιά;) "ιδιαίτερη φύση" της ούτε την καθαγιάζει άλλ' ούτε και της προσδίδει ιδιότητες και χαρίσματα που δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να έχει.
Είναι ένα εργαλείο, του οποίου (στο μεγαλύτερο μέρος) διαστρεβλώθηκε και ο σκοπός, και ο προορισμός αλλά και η σημασία. Και μόνο το γεγονός, ότι ο φίλος toVenIto χαρακτηρίζει το blog του ως "μικρομεσαίο", εμένα μου ενδυναμώνει την προαναφερόμενη άποψή μου. Ένα "μικρό" ή "μεσαίο" blog, σύμφωνα με τους εν ισχύ κανόνες, έχει εξ ορισμού λιγότερα να πει από ένα "μεγάλο". Και ούτω καθεξής.

Σ'έναν τέτοιο χώρο λοιπόν, όπου ο ανταγωνισμός είναι κατ'εξοχήν για το θεαθήναι, η πολύ ενδιαφέρουσα άποψη του toVenIto για τους "ανώνυμους" σχολιαστές θα μπορούσε να συνοψιστεί ως εξής : φωτιά και τσεκούρι (βλέπε διαγραφή σχολίων) σε όποιον "διαπομπεύει μια ψυχή" και εξωστρακισμός (βλέπε μετριασμός σχολίων) σ'όποιον ανώνυμα προκαλεί, υβρίζει ή ό,τι άλλο νομίζουμε πως ενοχλεί την politically correct σημειολογία της μπλογκόσφαιρας.
Διαφωνώ.
Δεν με ενοχλεί η ανωνυμία περισσότερο απ'όσο με ενοχλεί η ανούσια, άσκοπη και φαιδρή αυτο-διαπόμπευση της ψυχής, της ιδιωτικότητας και γενικά της ζωής. Όσο με ενοχλεί ο ευτελισμός πολλών bloggers να απλώνουν τα λερωμένα τους εσώρουχα στο δημόσιο σχοινί και στην κοινή θέα. Είναι θέμα αισθητικής.


Ένα άτομο "με ιδιαιτερότητες", ένα άτομο "διαφορετικό" (κατά την ηλιθίως κρατούσα άποψη), για μένα είναι ΠΛΗΡΩΣ εξισωμένο με μας. Ένα άτομο την ιδιαιτερότητα του οποίου θα υπερασπιζόμουν χωρίς την παραμικρή δεύτερη σκέψη. Κι όσοι με ξέρουν, αυτό το γνωρίζουν καλά.
Είπα όμως "πλήρως εξισωμένο". Με υποχρέωση, όπως ο καθένας μας, να δέχεται τα αποτελέσματα (ή συνέπειες) των όσων δημόσια εκθέτει. Κι εδώ είναι το σημαντικό : η μπλογκοσφαιρα έχει δημιουργήσει μια ανόητη ψευδαίσθηση. Μπορούμε να δημοσιοποιούμε ό,τι θέλουμε και με παρρησία, αλλά θέλουμε και να επιλέγουμε το είδος των απαντήσεων επί των δημοσιεύσεών μας. Και κυρίως, αυτές να μην είναι ανώνυμες. Οποία υποκρισία σύντροφοι! Από τη μία υποστηρίζουμε το blog ως (κατ'εξοχήν ανώνυμο) τρόπο έκφρασης, κι απ την άλλη "τα παίρνουμε" επειδή κάποιος ανώνυμος μας βρίζει. Επιλεκτική επικοινωνία δηλαδή, αλλά μέσα σε δημόσιο αλώνι. Δεν γίνεται. Λυπάμαι, αλλά η δημοκρατικότητα, η ανοχή και η αποδοχή του άλλου δεν είναι (και δεν μπορεί) να είναι περιοριστική. Όχι στη δημόσια πλατεία. Και τούτο δεν μπορεί να παρακαμφθεί με αυτο-αφορισμούς του είδους "πέστε ότι έχω φασίζουσα νοοτροπία".

Για μένα, που θέλω να νομίζω ότι δεν διακατέχομαι από φασίζουσα συμπεριφορά, η αντίθετη άποψη μπορεί να είναι και υβριστική. Μπορεί να είναι και ανώνυμη. Μπορεί, αν θέλετε, να είναι και καταχρηστική του χώρου μου. Το θέμα είναι αλλού : το γνωστικό περιεχόμενο της αντίθετης άποψης (κι όχι η εμφάνισή της) αλλά και το γεγονός που την προκάλεσε.

Φανταστείτε ανάρτηση "....τον ψώνισα στο bar, ήμουν με φίλες μου, κι επειδή είχα βαρεθεί να ξαπλώνω επί 10 χρόνια με τον άντρα μου, παίξαμε, καταλήξαμε σε φτηνό ξενοδοχείο και έβγαλα πάνω του όλα μου τα αποθημένα. Του είπα μάλιστα πως θέλω να το κάνουμε και πάνω στα συζυγικά σεντόνια..."
Σχόλιο φίλου της blogger : "Απαπαπαπα...δεν ντρέπεσαι μαρή;"
Σχόλιο ανώνυμου : "Σα δεν ντέπεσαι μωρή τσούλα!"

Βλέπετε κάποια διαφορά εσείς;


9 σχόλια:

mahler76 είπε...

Αυτό που πολλοί δεν έχουμε καταλάβει είναι πως σε πολλές περιπτώσεις κάνουμε απλά χαβαλέ. Για να περνάει η ώρα.
Το μπλόγκ είναι ένα μέσο. Μπορείς να μιλήσεις για πολύ σημαντικά πράγματα, να μάθεις πράγματα, να κάνεις πλάκα όλα αυτά και πολλά άλλα.
Κάποια πράγματα είναι καλό να μην τα παίρνουμε τόσο σοβαρά.

aKanonisti είπε...

Καλησπέρα...
Συμφωνώ με όσα γράφεις...και θα ήθελα να προσθέσω πως παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο και ο τρόπος που εκλαμβάνει κανεις τον όποιο χώρο....
Ο τρόπος αυτός δεν είναι άσχετος από το προσωπικότητα του χρήστη.. και την καθημερινότητα του...
Αν δηλαδή σε ένα φανάρι σε βρίσει ή σε κορνάρει κάποιος...η αντίδραση σου θα οριστεί από πολλές παραμέτρους ταυτόχρονα...
και για αυτό δεν είναι προκαθορισμένη...

Εγώ προσωπικά δεν έχω γράψει ποτέ σχόλια ανώνυμα... αλλά έχω κλιθεί πολλές φορές να απαντήσω στο δικό μου μπλογκ....όπως άλλοστε και κορναρίσματα στα φανάρια...
Σαν άτομο δεν είμαι ψύχραιμο... οπότε πάντοτε με τον α ή β τρόπο, αντιδράω...

Δεν πιστεύω πως το ιντερνετ είναι ανώνυμο... γιατί όταν συμπεριφέρεσαι αυθεντικά και χωρις κάποιο συμφέρον βάζεις πάντα την σφραγίδα σου...
Χαλιέμαι αφάνταστα με τον διαχωρισμό μπλογκερ και ατόμου.. θεωρώ πως όλοι είμαστε άτομα.. και δεν παίζει κανένα ρόλο το μέσο που εκφραζόμαστε...
Δεν μπορεί ένα νικ...να είναι προστυχο ή αγενές...ενώ το άτομο όχι...
Η αγένια και η χυδαιότητα δεν ταυτίζονται με την αθυροστομία... όπως θέλουν να μας πείσουν...
είναι κυρίως θέμα συμπεριφοράς και υποκρισίας..

Ενώ γενικότερα είμαι αυθόρμιτη... πολλές φορές... έχω αυτολογοκριθεί... όχι από ντροπή.. (για τίποτα που έχω κάνει δεν ντρέπομαι...) απλά... γιατί δεν ήθελα να μοιραστώ κάτι πολύτιμο...
Αλλες φορές που το μοιράστηκα... πίστευα πως μόνο οι "εκλεκτοί" θα μπορούσαν το καταλάβουν...

Η ζωή είναι κυρίως δράση αντίδραση... και είναι χαζός όποιος φοβάται ή όποιος πιστεύει πως έχει την δύναμη να προκαθορίσει τις αντιδράσεις...

Μπαίνεις μέσα δυναμικά.. όσο πιο αυθεντικά γίνεται... και απλά... μαθαίνεις να ορίζεις ο ίδιος την αρχική δράση....

Με μία κουβέντα... μην χαζοκοιτάς.. όσο περιμένεις στο φανάρι....αν σε χαλάνε τα σχόλια για τον μουσακα...

Φιλια...

stella είπε...

μετα απο αυτη την αναρτηση ειμαι ετοιμη να λινκαρω γυμνες φωτο μου για το αντρικο κοινο του μπλοκ μου(χαχαχαχαχαχαχαχ)
Δεκτα και τα ανωνυμα σχολια !
Εγω παντος συμφωνω μαζι σου,απο την στιγμη που εκθετει κανεις σοβαρα η μη
μερος της ζωης του στο νετ ειναι υποχρεωμενος να δεχετε και τα κακοβουλα σχολια.
Αλλιος δεν ειναι διαλογος και επικοινωνια!
Τα δεοντα!

Green_revenger είπε...

@mahler76,
τίποτα να μην παίρνουμε σοβαρά. Κι εγώ μαζί σου. Αλλά είπαμε : και η πλάκα, και ο χαβαλές δημόσια έκφραση-τοποθέτηση είναι. Άρα ή που θα υποστείς την όποια κριτική, ή που θα φτάξεις ένα private profile στο pathfinder (ή αλλού) και θα προσκαλείς αυτούς που θέλεις.
Οι περισσότεροι όμως που ηθικολογούν δεν το κάνουν. Άρα;
καλησπέρα :)

@τίτσερ,
τα περί avatar τα έχουμε πει. Σε ότι με αφορά, προτιμώ ένα ανώνυμο βρίσιμο αν έχει κάτι να πει από μια επώνυμη παπαριά που ειπώθηκε για να κάνει (δήθεν) εντύπωση. Και τούμπαλιν...

@stella
συμφωνώ και προσυπογράφω κούκλα μου

Green_revenger είπε...

τίτσερ,
κάτι ακόμα : ο διαχωρισμός blogger-άτομο γίνεται υποχρεωτικά. Δυστυχώς ή ευτυχώς. Και τούτο γιατί το συγκεκριμένο μέσο είναι εξ ορισμού απρόσωπο.

tovenito είπε...

η αφορμή που έκανα την συγκεκριμένη ανάρτηση είχε να κάνει με υβριστικά σχόλια ενάντια στο πρόσωπο άλλου μπλόγκερ (και θυμήθηκα και τα παλαιότερα εναντίων μου με την ευκαιρία), τα οποία δεν θέλω να αναφέρω, διότι είναι και πολύ αισχρά και πολύ προσωπικά.
αν αυτό είναι η ελευθερία λόγου που υπερασπίζεις, πάσο.

θα υπέγραφα κάθε λέξη χωριστά αυτού του ποστ πριν από μερικούς μήνες.
αλλά έξω από το χορό πολλά τραγούδια λένε.
αν αρχίσεις να λαμβάνεις σχόλια τύπου θέλω να σε ξεσκίσω, να σε γαμήσω κλπ κλπ, λυπάμαι... αλλά δεν είμαι διατεθειμένος να χαλάσω την ηρεμία μου για οποιονδήποτε.
και όχι δεν είναι δικαίωμα του καθενός να αφοδεύει στο προσωπικό μου χώρο. όπως δεν θα άφηνες κάποιον να αφοδεύει στο σαλόνι του σπιτιού σου. οποισδήποτε είναι ευπρόσδεκτος, αρκεί να συμπεριφέρεται κοσμίως.δεν είναι τόσο παράλογο νομίζω..
και αναφέρομαι τονίζω και πάλι μόνο σε σχόλια υβριστικά - κατινίστικα - χυδαία χωρίς απολύτως κανένα επιχείρημα που έχουν και σεξουαλικές περιγραφές. αυτό δεν σημαίνει ότι δεν δέχομαι την αντίθετη άποψη. ούτε αποκλείω κανέναν. για αυτό υπάρχει και το μέιλ σε δημόσια θέα. ο οποισδήποτε "ανώνυμος" μπορεί να στείλει εκεί κι εγώ είμαι πρόθυμος να δημοσιοποιήσω την άποψή του εφόσον το θέλει.

"φωτιά και τσεκούρι (βλέπε διαγραφή σχολίων) σε όποιον "διαπομπεύει μια ψυχή" και εξωστρακισμός (βλέπε μετριασμός σχολίων) σ'όποιον ανώνυμα προκαλεί, υβρίζει ή ό,τι άλλο νομίζουμε πως ενοχλεί την politically correct σημειολογία της μπλογκόσφαιρας."
αυτό είναι δικό σου αυθαίρετο συμπέρασμα και δικά σου λόγια που εγώ ουδέποτε διατύπωσα έτσι. εγώ δεν είπα κάτι τέτοιο. μιλούσα πολύ συγκεκριμένα για τον εν λόγω μπλόγκερ. και αυτοί που ήταν να καταλάβουν κατάλαβαν. η αφορμή για την συγκεκριμένη ανάρτηση ήταν πολύ μα πολύ συγκεκριμένη και όχι γενικόλογη. και ναι δεν το θεωρώ πρέπον να διαπομπέυεται μια ψυχή έτσι δημόσια. και πάνω από όλα γιατί δεν μπορούμε να ξέρουμε σε τι βαθμό τον επηρεάζουν όλα αυτά που λέγονται εις βάρος του δημόσια. ο καθένας δεν ξέρεις μέχρι που μπορεί να φτάσει διαβάζοντας τέτοια πράγματα..και ο νοών νοείτο

επίσης η εκλεπτυσμένη μορφή επικοινωνίας αναφερόταν σε σύγκριση πάντα με τα υπόλοιπα μέσα επικοινωνίας παύλα γνωριμίας του διαδικτύου (βλέπε τσοντοσάιτ, τσατ κλπ) ως μέσο εξεύρεσης ερωτικού συντρόφου. και πάλι η σύγκριση ήταν πολύ συγκεκριμένη και όχι γενικότερα για το μπλογκ σαν μέσο επικοινωνίας. η ιδιαίτερη φύση πήγαινε σε σύγκριση με τα, συγγνώμη για την έκφραση "πουστροσάιτ", που ο καθένας χρησιμοποιεί για να ικανοποιήσει τα ένστικτά του.

όσο για το μικρομεσαίο, το εννούσα καθαρά από άποψη κινητικότητας και σχολίων, επειδή είχα κατηγορηθεί για ένα δύο ποστ ότι κάνω μάρκετινγκ για να ανεβάσω την επισκεψιμότητα μου. αυτό ήταν ως απάντηση σε αυτό. είμαι ευχαριστημένος με την ανταπόκριση που έχω εως τώρα και δεν μου χρειάζοταν επίπροσθετη. αυτό εννοούσα. και πάλι πολύ συγκεκριμένα. αυτά προς διευκρίνηση.
αγωνιστικούς χαιρετισμούς

Δήμητρα είπε...

Kαι γω στο φωτιά και τσεκούρι είμαι...Και όχι τόσο σ αυτά που αναφέρονται σε μένα,αλλά στους ανθρώπους που μπαίνουν για να πουν μια κουβέντα σαν άνθρωποι,σαν φίλοι,σαν γνωστοί...Και επώνυμο να ήταν το σχόλιο όμως το ίδιο θα κανα...Δεν παίζει ρολο η ανωνυμοεπωνυμία ...Άλλωστε κάτι ενδιάμεσο μας προσφέρει το δίκτυο...Ανάλογα με το τί επιλέγουμε εμείς....
Καλησπέρα είπα;;
Φιλιά

Green_revenger είπε...

"και μπράβο που μερικοί από αυτούς που τον εξέθεσαν στα μπλογκς τους τα έσβησαν"

"για αυτό απενεργοποίηση των ανωνύμων και από εδώ. όποιος έχει κάτι να πει, μόνο επώνυμα. δεν ξέρω αν είναι φασίζουσα νοοτροπία ή κάτι τέτοιο"

λέμε κάτι διαφορετικό σύντροφε toVenIto?

Δεν με πειράζει που με χαρακτηρίζεις ως αυθόρμητα συμπεραίνωντα. Με πειράζει που το κάνεις χωρίς επιχείρημα.
Επαναλαμβάνω, εμμένοντας : όταν εκτίθεσαι δημόσια έχεις πλήρη γνώση και της έκθεσης αλλά και των συνεπειών αυτής.

Καταλαβαίνω σε τι είδους σχόλια αναφέρεσαι, μόνο που, κατά την ταπεινή μου άποψη, τα πιο κατινίστικα σχόλια είναι αυτά που περιβάλλονται τον μανδύα της σοβαροφάνειας.
Θεωρείς ότι η μπλογκόσφαιρα δεν χρησιμοποιείται για να εκφράσει ο καθένας τα "ένστικτά του";

Το "μικρομεσαίο" το εξέλαβα ακριβώς όπως το εννοούσες γι αυτό και το σχολίασα απορρίπτοντας τον όρο. Χθεσινός δεν είσαι, άρα ξέρεις ότι η μεγάλη επισκεψιμότητα δεν σημαίνει απαραίτητα και ενδιαφέρον περιεχόμενο.

Αν χαλάς την ηρεμία σου με σχόλια του είδους "θα σε γαμήσω" ή "θα σε ξεσκίσω", δεν χρειάζεται να λυπάσαι. Απλά μην εκτίθεσαι.
Προτιμώ άλλωστε τέτοιου είδους σχόλια από άλλα του στυλ "αχ! μπράβο! να το χαίρεσαι το ζουζούνι σου! δώστου μία μεγάλη φιλούρα!" (copy/paste από πραγματικό σχόλιο).

Τα πάντα είναι θέμα οπτικής γωνίας και αισθητικής. Φυσικά και δεν θεωρώ ότι μαλώνουμε. Φυσικά και νομίζω ότι αυτό ακριβώς έπρεπε να είναι η επικοινωνία.

Ανταποδίδω τους συντροφικούς χαιρετισμούς.

Dimitris είπε...

εντάξει... ωραία τα λες αλλά εσύ δεν ήσουν που διέγραφες σχόλια κάποτε -και μάλιστα χωρίς να είναι καν υβριστικά;

Προσωπικά δε διαφωνώ με τη διαγραφή σχολίων όταν αυτά περνούν κατά πολύ κάποια όρια, ειδικά σε ένα χώρο με τόσο προσωπικό χαρακτήρα όπως είναι η πλειονότητα των blogs.

Τώρα για την ανωνυμία... ποιά ανωνυμία; Όλοι ανώνυμοι είμαστε.
Ποιά η διαφορά του dimitris και του "ανώνυμου"; Αν σε έβριζα ως dimitris θα είχε διαφορά από το αν σε έβριζα ως "ανώνυμος";