Το περί "ανωνυμίας" ευαγγέλιον

Ξεφυλλίζοντας το blog της Στέλλας
η περιήγηση με έφερε σ'ενα πολύ ενδιαφέρον blog. Του toVenIto (αν το προφέρω σωστά).
Το μάτι μου έπεσε σε μία μακροσκελή αλλά πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτησή του, από 9 Νοέμβρη 2008, όπου, αναφερόμενος στην "ανωνυμία" διαφόρων σχολιαστών, επιχειρηματολογεί.
Θα ήμουν έτοιμος να συμφωνήσω σε όλα όσα αναφέρει. Μόνο που για μένα τα πράγματα είναι λίγο πιο απλά.

Ξεκινώντας ν'αναλύσουμε (όποιος δηλαδή έχει όρεξη) μία συμπεριφορά μέσα σ'ένα συγκεκριμένο και προκαθορισμένο χώρο (λέγε με μπλογκόσφαιρα), η πρώτη μας κίνηση (θα έπρεπε να) είναι ο ορισμός του χώρου. Εξηγούμαι : είναι κοινά αποδεκτό (και παραδεκτό) πως ο χώρος προτρέπει αλλά και προκαθορίζει τις συμπεριφορές. Η θεωρία του χώρου αναγνωρίζει και "υπο-χώρους". Έτσι, ο χώρος προδιαθέτει συμπεριφορές ανάλογες του είδους του. Για παράδειγμα, μέσα στην κερκίδα των hooligans, κάποιος "φυσιολογικός" φίλαθλος στιγματίζεται και περιθωριοποιείται. Συμβαίνει όμως το αντίθετο; Μάλλον όχι. Πράγματι, η "αντιφιλαθλική" συμπεριφορά ενός hooligan μέσα στην κερκίδα των "καθώς πρέπει" θα τύχει σαφώς μεγαλύτερης κατανόησης από πολλούς. Η εξήγηση είναι απλή : ο χώρος των ¨καθώς πρέπει" είναι εξαιρετικά πιο αόριστος, πιο vague, πιο υποκριτικός από τον απλό και συγκεκριμένο (μέσα στην βλακεία του) χώρο των hooligans.


Η μπλογκόσφαιρα, στο μεγαλύτερό της κομματι. το έχω ξαναπεί (κι έφαγα κράξιμο), είναι ένας κατά το μάλλον ή ήττον "αρρωστημένος" χώρος. Είναι ένα υπο-προιόν της λανθασμένης αντίληψης περί επικοινωνίας. Κατάντησε μία λανθάνουσα μορφή ανταλλαγής ατακών, ένα πεδίο ανταγωνισμού εντυπώσεων, ένα νυφοπάζαρο, ένας χώρος όπου ο κάθε πικραμένος φτύνει γνώσεις που, τις περισσότερες φορές, δεν κατέχει. Ένα νέο είδος διαδικτυακού "κουτσομπολιού", όπου οι κανόνες προκαθορίζονται και οριοθετούνται από τις "κλίκες" (που κάποιοι δεν διστάζουν να τις διαφημίζουν κι όλας) και επιβάλλονται ανάλογα με τον αριθμό των σχολίων που μαζεύει ο κάθε blogger. Έτσι, κατά τα ειωθότα, οι bloggers διαχωρίζονται σε κακούς και καλούς, σε συμπαθείς και αντιπαθητικούς, σε όμορφους κι άσχημους, σε μορφωμένους και αμόρφωτους, σε γνώστες και αδαείς, σε τολμηρούς και χέστες. Ποιος κάνει όμως αυτούς τους διαχωρισμούς; Πολλοί θα πουν πως τους κάνουν οι χρήστες, οι αναγνώστες. Δεχόμενοι αυτή την άποψη όμως, έχουμε κυκλώσει το θέμα; Μάλλον όχι. Μην ξεχνάτε την θυμόσοφη ρήση "κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει", την οποία αν την συνδυάσουμε με την (αναπόφευκτη;) ύπαρξη "κλικών", μας παρουσιάζει ένα τοπίο σίγουρα πλησιέστερο στην αλήθεια.

Η μπλογκόσφαιρα άρα, κατά τη ταπεινή μου γνώμη, δεν είναι μία "εκλεπτυσμένη μορφή επικοινωνίας" και η (ποιά;) "ιδιαίτερη φύση" της ούτε την καθαγιάζει άλλ' ούτε και της προσδίδει ιδιότητες και χαρίσματα που δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να έχει.
Είναι ένα εργαλείο, του οποίου (στο μεγαλύτερο μέρος) διαστρεβλώθηκε και ο σκοπός, και ο προορισμός αλλά και η σημασία. Και μόνο το γεγονός, ότι ο φίλος toVenIto χαρακτηρίζει το blog του ως "μικρομεσαίο", εμένα μου ενδυναμώνει την προαναφερόμενη άποψή μου. Ένα "μικρό" ή "μεσαίο" blog, σύμφωνα με τους εν ισχύ κανόνες, έχει εξ ορισμού λιγότερα να πει από ένα "μεγάλο". Και ούτω καθεξής.

Σ'έναν τέτοιο χώρο λοιπόν, όπου ο ανταγωνισμός είναι κατ'εξοχήν για το θεαθήναι, η πολύ ενδιαφέρουσα άποψη του toVenIto για τους "ανώνυμους" σχολιαστές θα μπορούσε να συνοψιστεί ως εξής : φωτιά και τσεκούρι (βλέπε διαγραφή σχολίων) σε όποιον "διαπομπεύει μια ψυχή" και εξωστρακισμός (βλέπε μετριασμός σχολίων) σ'όποιον ανώνυμα προκαλεί, υβρίζει ή ό,τι άλλο νομίζουμε πως ενοχλεί την politically correct σημειολογία της μπλογκόσφαιρας.
Διαφωνώ.
Δεν με ενοχλεί η ανωνυμία περισσότερο απ'όσο με ενοχλεί η ανούσια, άσκοπη και φαιδρή αυτο-διαπόμπευση της ψυχής, της ιδιωτικότητας και γενικά της ζωής. Όσο με ενοχλεί ο ευτελισμός πολλών bloggers να απλώνουν τα λερωμένα τους εσώρουχα στο δημόσιο σχοινί και στην κοινή θέα. Είναι θέμα αισθητικής.


Ένα άτομο "με ιδιαιτερότητες", ένα άτομο "διαφορετικό" (κατά την ηλιθίως κρατούσα άποψη), για μένα είναι ΠΛΗΡΩΣ εξισωμένο με μας. Ένα άτομο την ιδιαιτερότητα του οποίου θα υπερασπιζόμουν χωρίς την παραμικρή δεύτερη σκέψη. Κι όσοι με ξέρουν, αυτό το γνωρίζουν καλά.
Είπα όμως "πλήρως εξισωμένο". Με υποχρέωση, όπως ο καθένας μας, να δέχεται τα αποτελέσματα (ή συνέπειες) των όσων δημόσια εκθέτει. Κι εδώ είναι το σημαντικό : η μπλογκοσφαιρα έχει δημιουργήσει μια ανόητη ψευδαίσθηση. Μπορούμε να δημοσιοποιούμε ό,τι θέλουμε και με παρρησία, αλλά θέλουμε και να επιλέγουμε το είδος των απαντήσεων επί των δημοσιεύσεών μας. Και κυρίως, αυτές να μην είναι ανώνυμες. Οποία υποκρισία σύντροφοι! Από τη μία υποστηρίζουμε το blog ως (κατ'εξοχήν ανώνυμο) τρόπο έκφρασης, κι απ την άλλη "τα παίρνουμε" επειδή κάποιος ανώνυμος μας βρίζει. Επιλεκτική επικοινωνία δηλαδή, αλλά μέσα σε δημόσιο αλώνι. Δεν γίνεται. Λυπάμαι, αλλά η δημοκρατικότητα, η ανοχή και η αποδοχή του άλλου δεν είναι (και δεν μπορεί) να είναι περιοριστική. Όχι στη δημόσια πλατεία. Και τούτο δεν μπορεί να παρακαμφθεί με αυτο-αφορισμούς του είδους "πέστε ότι έχω φασίζουσα νοοτροπία".

Για μένα, που θέλω να νομίζω ότι δεν διακατέχομαι από φασίζουσα συμπεριφορά, η αντίθετη άποψη μπορεί να είναι και υβριστική. Μπορεί να είναι και ανώνυμη. Μπορεί, αν θέλετε, να είναι και καταχρηστική του χώρου μου. Το θέμα είναι αλλού : το γνωστικό περιεχόμενο της αντίθετης άποψης (κι όχι η εμφάνισή της) αλλά και το γεγονός που την προκάλεσε.

Φανταστείτε ανάρτηση "....τον ψώνισα στο bar, ήμουν με φίλες μου, κι επειδή είχα βαρεθεί να ξαπλώνω επί 10 χρόνια με τον άντρα μου, παίξαμε, καταλήξαμε σε φτηνό ξενοδοχείο και έβγαλα πάνω του όλα μου τα αποθημένα. Του είπα μάλιστα πως θέλω να το κάνουμε και πάνω στα συζυγικά σεντόνια..."
Σχόλιο φίλου της blogger : "Απαπαπαπα...δεν ντρέπεσαι μαρή;"
Σχόλιο ανώνυμου : "Σα δεν ντέπεσαι μωρή τσούλα!"

Βλέπετε κάποια διαφορά εσείς;