Παρασκευή 14 Μαρτίου 2014

Τρελέ Τσιγγάνε



Ο Μάρτης προχωράει και το νταλικόφωνο επανέρχεται στα γνωστά αγαπημενο-ρουτινιάρικά του λουλουδάκια μου.

Όπερ μεθερμηνευόμενον, επιστροφή στα ελληνικά του σαββατοκύριακου, από κει που τα 'χαμε αφήσει, a savoir με την αναδρομή μας στο ρεμπέτικο.

Σήμερις, το νταλικόφωνο θέλει να σας μιλήσει για μία μεγάλη, μέγιστη κυρία του ρεμπέτικου (και όχι μόνο) τραγουδιου, την Ιωάννα Γεωργακοπούλου που, πολλοί την ξέρουν με το ιστορικό της ψευδώνυμο : η ρεμπέτισα.
Μία από τις σημαντικότερες και ιστορικότερες φωνές στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, μία γυναίκα που, δυστυχώς έμεινε στην ιστορία και για τους καυγάδες της με τον Βασίλη Τσιτσάνη (που υπήρξε ένας από τους μέντορές της). Αλλά γι'αυτό θα πούμε παρακάτω.

Γεννήθηκε στον Πύργο Ηλείας στα 1920 και από 2 χρονών έμεινε ορφανή από πατέρα. Αρκετά μικρή μετακομίζει στην Αθήνα, σ'ένα σπίτι με κήπο, επί της Λιοσίων, στα Θυμαράκια. Η μάνα της δούλευε παραδουλεύτρα για να ζήσει την οικογένειά της.
Η μικρή Ιωάννα, από 8 χρονών τραγουδούσε στην χωρωδία του Αγίου Παύλου, εκεί όπου την εντόπισε μία από τις τραγουδίστριες της "Μάντρας του Αττίκ", η Αγγέλα Λυκιαρδοπούλου.
Η Λυκιαρδοπούλου λάτρεψε τη φωνή της, αλλά ήταν πεπεισμένη (και ορθά όπως αποδείχτηκε) πως δεν έκανε για ελαφρολαϊκό. Έτσι, την σύστησε στον μαέστρο Γιάννη Βέλλα (τον πρώτο μέντορά της), με τον οποίο, στα 18 της (1938) ηχογράφησε τα δύο πρώτα της τραγούδια, τα χασάπικα Σμυρνιά και Χριστίνα.
Παρότι αρκετοί συνθέτες (μεταξύ των οποίων και ο μέγιστος Δημήτρης - Σαλονικιός- Σέμσης) εκφράστηκαν αρνητικά για τη φωνή της, η Columbia θα πιστέψει σ'αυτήν και, στα τέλη του 1938, θα ηχογραφήσει τραγούδια του Τούντα. Από κει θα την μάθει και ο Βασίλης Τσιτσάνης, θα της εμπιστευθεί ένα τραγούδι του (Οι Φιλενάδες) και, το Νοέμβρη του 1939, θα την ανεβάσει για πρώτη φορά στο πάλκο του "Δάσους", στον Βοτανικό, παρέα με Παπαϊωάννου, Παγιουμτζή και Τουρκάκη. Στα 1940, ο Τσιτσάνης την παίρνει μαζί του και στην "Όάση" (στο Περιστέρι), παρέα με τους Χιώτη, Στεφανάκη και Φοδαζίνο.
Μετά τον πόλεμο, η καριέρα της απογειώνεται, αφού θα συνεργαστεί και με τους άλλους μεγάλους, Χιώτη, Μητσάκη, Μπέμπη κ.α. Η συνεργασία της με τον Τσιτσάνη θα τελειώσει ξαφνικά και ανεξήγητα όταν, στα 1949, και χωρίς άλλη ειδοποίηση, ο Τσιτσάνης την παραμερίζει και ανεβάζει στο πάλκο την Μαρίκα Νίνου, στου "Τζίμη του Χοντρού".

Από το 1946 μέχρι το 1950, η δισκογραφία αναφέρει πως πάνω από 40 τραγούδια (44 για την ακρίβεια) είναι δικά της. Μεταξύ αυτών και το "Τρελέ Τσιγγάνε", το οποίο, όπως αναφέρει η ίδια, αναφέρεται σε υπαρκτό πρόσωπο, έναν τσιγγάνο αντάρτη του ΕΛΑΣ, τον οποίο συνέλλαβαν και δολοφόνησαν τα Ες Ες. Υπάρχουν πολλοί (και σημαντικοί) ρεμπέτες, που υποστήριζαν πως η Γεωργακοπούλου ουδέποτε έγραψε τραγούδια μόνη της και πως αυτά τα 44 ήταν τραγούδια που της χάρισαν διάφοροι συνθέτες. Αυτή είναι και η πιθανότερη εκδοχή, χωρίς όμως να είναι δυνατό ν'αποδειχθεί.
Για τον Τρελό Τσιγγάνο, η Γεωργακοπούλου μάλωσε άσχημα με τον Τσιτσάνη, όταν ο τελευταίος (που το θεωρούσε δικό του) έδωσε στον Μάνο Χατζιδάκι το τραγούδι "Αγάπη Που 'Γινες Δίκοπο Μαχαίρι" (για την ταινία Στέλλα), το οποίο, στην ουσία, πατάει πάνω στη μελωδία του Τσιγγάνου.
Παρόλα αυτά, γεγονός είναι, πως ο Τσιτσάνης της έγραψε τα ομορφότερα τραγούδια της.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που αμέσως μετά τον παραγκωνισμό της απ'τον Τσιτσάνη, η πορεία της πήρε απότομα την κατιούσα.

Άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο τον Αύγουστο του 2007, σε ηλικία 87 χρονών.

Το αφιέρωμα που ακολουθεί, για να είμαστε ξηγημένοι, περιέχει αυτά που μου αρέσουν από δαύτην. Άρα, και όπως αντιλαμβάνεστε, μερικά (και μάλιστα σπουδαία της) έχουν μείνει στην απόξω. Μην ξαναλέμε τα ίδια περί δημοκρατίας, ε; Εδώ κατεβάζουμε (αν θέμε)

Καλό μας Π/Σ/Κ

Ανάθεμα Τον Έρωτα
Αραπίνες (Νύχτες Μαγικές)
Αργοσβήνεις Μόνη
Αρτζεντίνα
Ας Με Κρίνει Η Κοινωνία
Αχάριστη
Δεν Θέλω Πια Να Σ' Αγαπώ
Δεν Με Στεφανώνεις
Δως Μου Φωτιά Ν' Ανάψω
Έχει Δίκιο Το Παιδί
Ηλιοβασίλεμα Σωστό
Η Άπιστη
Ξεκινά Μια Ψαροπούλα
Μη Με Μαλώνεις
Μπατίρης
Ο Πασατεμπάς
Τρελέ Τσιγγάνε
Βράδια Στη Χαβάη