Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2012

Gymnopodie Gnossienne




Καλημέρα μας και καλή μας εβδομάδα.
Η βδομάδα στη νταλίκα ξεκινάει με κουλτούρα. Αλλά με όχι όποια κι'όποια κουλτούρα.
Με κουλτούρα dada. Με τον μοναδικό ντανταϊστή κλασσικό συνθέτη που, ναι μεν δεν γεννήθηκε dada (πως θα μπορούσε άλλωστε), ναι μεν δεν υπήρξε dada στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, αλλά που ασπάστηκε Το Δόγμα στο τέλος της ζωής του, ως άλλος ένας που είδε το Φως Το Αληθινό.
Πέρα όμως απ'αυτό (που από μόνο του είναι εξαιρετικής σημασίας), πρόκειται για έναν πάρα (μα πάρα) πολύ μεγάλο συνθέτη.

O Erik Alfred Satie γεννήθηκε στο Honfleur της Νορμανδίας στα 1866 (το σπίτι του εκεί έχει γίνει μουσείο που αξίζει να το επισκεφτεί κανείς) από γάλλο πατέρα και εγγλέζα μητέρα. Στα 1870 μετακόμισαν στο Παρίσι αλλά, στα 1872 (μετά τον θάνατο της μαμάς), ο πατέρας τους τον έστειλε πίσω στο πατρικό (μαζί με τον αδελφό του. Εκεί πήρε και τα πρώτα μαθήματα μουσικής από έναν ερασιτέχνη παίχτη εκκλησιαστικού οργάνου. Στα 1878, μετά το θάνατο της γιαγιάς του, επέστρεψε στο Παρίσι, όπου ο πατέρας του είχε ξαναπαντρευτεί μία δασκάλα πιάνου. Κι'αυτό ήταν. Ο 12χρονος Erik μαγεύτηκε από το όργανο και, από τα 1881 ήδη άρχισε να παρουσιάζει δικά του έργα, μαζί με τη μητριά του.
Εν τω μεταξύ, από τα 1879, μπήκε στο περίφημο Conservatoire του Παρισιού, όπου όμως οι δάσκαλοί του τον έκριναν ατάλαντο πιανίστα αλλά ιδιοφυία συνθέτη. Στα 1885 τον πήραν φαντάρο, αλλά, λίγους μήνες μετά, κόλλησε επίτηδες βρογχίτιδα και απολύθηκε.
Πέρασε απίστευτες φτώχειες, με συχνές αλλαγές σπιτιών προς το φθηνότερο μέχρι που, στα 1899, άρχισε να βγάζει μικρομεροκάματα σαν πιανίστας σε καμπαρέ.
Στα 1902 γνώρισε τον νεαρό τότε Maurice Ravel, ο οποίος μάλλον του 'φερε τύχη, αφού η δουλειά του άρχισε ν'αναγνωρίζεται.
Πέθανε τον Ιούλη του 1925 από κίρρωση του ήπατος, εξαιτίας της μακροχρόνιας σχέσης του με το πιοτί.

Ο Satie θα μείνει στην ιστορία για τις oeuvrettes του, δηλαδή τα εξαιρετικά μικρής διάρκειας κομμάτια του. Μικρούλια αριστουργήματα, είτε φορτσάτα, είτε βουτηγμένα στο ρομαντισμό. Αριστουργήματα που προώθησε με μεγάλη λύσσα ο Ravel και που, σήμερα, αποδίδονται από τεράστιους σολίστες του πιάνου.
Όπως ο κύριος από κάτου.



Ο Daniel Varsano θα έπρεπε σήμερα να ήταν ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες πάνω στη γη. Αλλά δεν είναι. Γιατί πέθανε νωρίς.
Γεννήθηκε στην Casablanca στα 1953 και μετακόμισε στο Παρίσι σε πολύ μικρή ηλικία. Γιός πολύ πλούσιας οικογένειας, παράτησε τη σιγουριά της στρωμένης δουλειάς του μπαμπά και ασχολήθηκε με την αγάπη του : το πιάνο. Από τα 1974, όταν και ξεκίνησε την καριέρα του (καταπληκτικός στις Variations Goldberg του Bach αλλά και στις Variations Diabelli του Beethoven) οι μουσικοκριτικοί ανά τον κόσμο άρχισαν τις δοξασίες. Γιατί ήταν σπάνιο ταλέντο. Γι'αυτό.
Αλλά, το 'παμε πιο πάνω, ο γιαραμπής και το AIDS αποφάσισαν διαφορετικά. Πράγματι, πέθανε σε ηλικία 35 χρονών, στα 1988, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του συντρόφου του, διάσημου γάλλου μίμου, τραγουδιστή και κωμικού Thierry Le Lyron.


Όποιος ψάξει να βρει ηχογραφήσεις του, καλή του τύχη. Πράγματι, υπάρχουν ελάχιστες, οι οποίες χρονολογούνται από τα 1991 και μετά. Οι υπόλοιπες κυκλοφορούν μόνο ανάμεσα σε συλλέκτες.
Αυτές που σήμερα σας χαρίζει η νταλίκα, όσοι αγαπάτε την κλασσική μουσική, καλά θα κάνετε να τις κρατήσετε.
Γιατί είναι του 1969, όταν δηλαδή ο Versano ήταν μόλις 16 ετών (παιδί-θαύμα ένα πράμα) και λάτρευε Proust και Satie.
Δεν σας τις δίνω όλες όμως, λόγω χώρου.
Σας δίνω όμως τα 11 πρώτα μικρά σε διάρκεια αλλά τεράστια σε ποιότητα έργα του Satie, παιγμένα μοναδικά.
Επειδής σας αγαπάω.
Και θα επανέλθω και με τους δύο. Ιτς ε πρόμις που λέμε και στο Καμινάκι Λασιθίου Κρήτης.

1re Gymnopedie
2me Gymnopedie
3me Gymnopedie
1re Gnossienne
2me Gnossienne
3me Gnossienne
4me Gnossienne
5me Gnossienne
Les Trois Valses Distinguees Du Precieux Gout (1)
Les Trois Valses Distinguees Du Precieux Gout (2)
Les Trois Valses Distinguees Du Precieux Gout (3)