Σάββατο 20 Οκτωβρίου 2012

Η Πίκρα Σήμερα (Νέο Κύμα - 2)


Δεύτερο μέρος στο αφιέρωμά μας σήμερα στο Νέο Κύμα του ελληνικού τραγουδιού λατρείες, και πάμε να δούμε τη γέννεση.

Όπως όλα τα σπουδαία (δυστυχώς ή ευτυχώς), έτσι και οι συμβολισμοί αυτού του κινήματος ήταν έμπνευση λίγων.
Ενός για την ακρίβεια, που βοηθήθηκε από άλλους δύο.

Για όσους δεν τον ξέρουν, ο Αλέκος Πατσιφάς ήταν ένας από τους γνήσιους έλληνες "δισκάδες". Ίσως ο σπουδαιότερος όλων. Ένας ανήσυχος άνθρωπος, ένας τεχνάνθρωπος με όλη τη σημασία της λέξης. Ένας προοδευτικός (αλλά πάντα ανένταχτος) άνθρωπος, με πλούσια δράση στην Κατοχή, αλλά, κυρίως, μετά.
Στις αρχές του '60. ο Πατσιφάς έχει εγκαταλείψει τις δισκογραφικές που δούλευε (Philips, Fidelity) και ψάχνεται ασταμάτητα. Το ανήσυχο μυαλό του έχει ήδη (απ'τα 1958) πιάσει τους παλμούς της νεολαίας. Κι'αυτό που ήθελε, ήταν μια δισκογραφική εταιρεία που θα ξέφευγε από το λαϊκό και θα πήγαινε στο νεανικό, στο απλό, στο παρεϊστικο. Στο χειροποίητο, όπως έλεγε ο ίδιος. Κι'όλα αυτά με προσεγμένους στίχους, μικρή ορχήστρα και, κυρίως, νέους, φρέσκους τραγουδιστές.
Έτσι, στα 1964, μαζί με τον Κυριάκο Μαραβέλια (και με την οικονομική συνδρομή του Κωνσταντίνου Δοξιάδη) ιδρύει την Lyra.
Που, εκτός των άλλων σπουδαίων (θα κάνουμε αφιέρωμα), είναι η μήτρα του Νέου Κύματος.

Πράγματι, κι ενώ τα πράγματα ήταν ζόρικα, ο Πατσιφάς σκαρφίστηκε τον όρο Νέο Κύμα, τον οποίο (βέβαια) δανείστηκε από τον γαλλικό Nouvelle Vague των '50s. Πως ν'ανταγωνιστεί όμως τους Καζαντζίδηδες, τους Χατζιδάκιδες και τους Θεοδωράκηδες; Και πως να δελεάσει "φτασμένους" καλλιτέχνες χωρίς δεκάρα τσακιστή;
Κι'εδώ έρχονται οι άλλοι δύο που λέγαμε προηγουμένως. Στην αρχή ο Γιώργος Παπαστεφάνου, με τις αδιαμφισβήτητα τεράστιες μουσικές του γνώσεις. Και μετά ο Γιάννης Σπανός, που μόλις είχε γυρίσει στην ψωροκώσταινα, από τα Παρίσια, όπου έγραφε τραγούδια για μεγάλους φραντσέζους της εποχής, όπως η Marie Laforet, ο Richard Anthony, η Juliette Greco και άλλοι.
Και οι τρεις μαζί ξεκίνησαν το κίνημα.
Ο αστικός μύθος θέλει πατέρα του όρου Νέο Κύμα τον γαλλοτραφή Γιάννη Σπανό και φλογερό οπαδό τον Πατσιφά. Λίγο μας καίει.

Ελάχιστα μετά τη γέννησή του, το νέο μουσικό κίνημα αποκτά και την πρωθιέρειά του : την Καίτη Χωματά. Γιατί αυτή ήταν η πρώτη. Που στα 18 της, με προτροπή του Σπανού, μας γνώρισε με την υπέροχη φωνή της. Με τον καλύτερο τρόπο, αφού πρωτοτραγούδησε το "Μια Αγάπη Για Το Καλοκαίρι", σε στίχους Παπαστεφάνου, τον ύμνο του Νέου Κύματος. 
Ήταν τόση μεγάλη η επιτυχία του διαμαντιού, που ο Πατσιφάς άρχισε να κατακλύζεται από προτάσεις νέων συνθετών-τραγουδιστών. Ν'αναφέρουμε μερικούς; Αρλέτα, Πουλόπουλος, Μαυρουδής, Ζωγράφος, Μπιρμπίλη, Βιολάρης, Κοντογιώργος, Σαββόπουλος και μπόλικοι άλλοι.

Να κλείσω με κάτι εξίσου σημαντικό : για πολλούς, κίνημα Νέου Κύματος δεν υπήρξε ποτέ. Με την έννοια ότι ήταν απλά μία προσπάθεια προώθησης νέων καλλιτεχνών, οι οποίοι δεν είχαν πρόσβαση στις μεγάλες (τότε) δισκογραφικές (Minos, Columbia). Προσωπικά διαφωνώ. Το Νέο Κύμα δεν ήταν απλά μια "ταμπέλα", παρότι φαινόταν έτσι. Ήταν ένα κίνημα ανανέωσης της ελληνικής μουσικης με διακριτά στοιχεία. Αλλά, ποιός ο λόγος να διαφωνούμε; Κανένας.
Όπως και να 'χει, το Νέο Κύμα είχε μέσα του σπόρο επαναστατικό. Γι'αυτό και διαλύθηκε από την Χούντα του '67. Κι'όταν, στα μέσα των '70s. ξανάρχισε, δεν ήταν πια το ίδιο. Και δεν ήταν το ίδιο γιατί, μέσα σε 10 χρόνια, οι κοινωνικές αλλαγές ήταν πολύ μεγαλύτερες απ'όσο κάποιοι θέλουν να μας πουν.
Αυτά.

Γιώργος Μαρίνος - Η Πίκρα Σήμερα
Γιώργος Ζωγράφος - Άκρη Δεν Έχει Ο Ουρανός
Αλέκα Μαβίλη - Όλο Το Καλοκαίρι
Αρλέτα - Όταν Έρθουν Τα Πουλιά
Θανάσης Γκαϊφύλλιας - Αχ Να Γινότανε
Ρένα Κουμιώτη - Πήρα Γράμμα
Μιχάλης Βιολάρης - Μαυρομαλλούσα Κοπελιά
Μαρία Δουράκη - Ο Νέγρος Προμηθέας
Λάκης Παππάς - Μπαλλάδα
Αρλέτα - Σάββατο Απόγευμα
Πάνος Σαββόπουλος - Άκου, Μικρό Μου Ταίρι
Ρένα Κουμιώτη - Φωτιά Στα Τρένα
Γιάννης Πουλόπουλος - Όσα Δεν Βάνει Ο Λογισμός
Βαγγέλης Ντίκος - Λιμάνια
Σούλα Μπιρμπίλη - Κοιμήσου Αγγελούδι Μου
Γιώργος Ζωγράφος - Μικρό Παιδί
Νίκος Χουλιαράς - Το Τσιμεντένιο Δάσος
Μαρίζα Κωχ - Κάτω Στον Δαφνοπόταμο
Γιάννης Πουλόπουλος - Θα 'Θελα Να 'Χα
Πόπη Αστεριάδη - Μια Γιορτή